In het begin van de 20e eeuw was er sprake van een groot machtsverschil tussen werkgever en werknemer. Tegenwoordig beschikken werknemers over een goede bescherming. Vraagt u zich af wat uw rechten ten opzichte van uw werkgever zijn? Dan bent u geïnteresseerd in arbeidsrecht. In dit recht is de relatie tussen de werkgever en de werknemer vastgelegd.
Aangaan van arbeidsovereenkomst
Wanneer u na een sollicitatiegesprek bent aangenomen, gaan u en de werkgever een arbeidsovereenkomst aan. Beide partijen moeten het eens zijn over de inhoud van de overeenkomst (wilsovereenstemming), pas dan is er sprake van een arbeidsovereenkomst. Niet alles moet worden vastgelegd in een arbeidsovereenkomst, maar de essentie moet vast staan. Dat betekent meestal dat bekend is waar, vanaf wanneer en welke arbeid verricht wordt. Vaak is een cao van toepassing, hierdoor kan de inhoud van een individuele arbeidsovereenkomst beperkt blijven. Een arbeidsovereenkomst kan (gedeeltelijk) nietig zijn, als de overeenkomst in strijd is met de wet, of als de overeenkomst onder invloed van bedreiging, bedrog of misbruik van omstandigheden is ontstaan.
Tijdens de duur van de arbeidsovereenkomst
Tijdens het dienstverband kunnen de functie, het werk, de vestigingsplaats, het aantal arbeidsuren per week of de arbeidstijden veranderen. De werknemer gaat akkoord met deze veranderingen wanneer hij dat uitdrukkelijk verklaart, maar ook wanneer hij meewerkt met de veranderingen en hiertegen geen bezwaar maakt. Het laatstgenoemde heet stilzwijgend akkoord gaan. Als de werknemer laat blijken de veranderingen slechts tijdelijk te accepteren, betekent dit niet dat de werknemer akkoord gaat met de veranderingen. De overeenstemming over het wijzigen van de overeenkomst kan mondeling plaatsvinden, wat betekent dat de vorige (schriftelijke) overeenkomst niet meer geldig is. Het is aan te raden om de wijzigingen ook schriftelijk vast te leggen.
Einde van de arbeidsovereenkomst
De arbeidsovereenkomst kan op verschillende manier aflopen. De medewerker en de werkgever kunnen beiden instemmen met het einde van het arbeidscontract, bijvoorbeeld nadat één van hen de overeenkomst heeft opgezegd of nadat ze beiden gezamenlijk de overeenkomst beëindigen (beëindiging met wederzijds goedvinden). Ook kan een arbeidsovereenkomst voor een bepaalde tijd zijn afgesloten (einde van rechtswege van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd). Te allen tijden kunnen werkgever of werknemer een verzoek indienen bij de kantonrechter om de arbeidsovereenkomst te ontbinden. Hiervoor moet er sprake zijn van een gewichtige reden of wanprestatie. Daarnaast kunnen de werkgever of de werknemer de arbeidsovereenkomst beëindigen; dit wordt opzegging genoemd.
Deze regelingen met betrekking tot de arbeidsovereenkomst illustreren wat arbeidsrecht en ontslagrecht inhoudt. Andere onderwerpen die hieronder vallen zijn de tegenprestatie voor arbeid (loon), personeelsmanagement en medezeggenschap over beleid en besluiten.